ETİK SORUMLULUKLAR
Nedir?
Öğrenciler, diğer öğrencilere karşı ırk, anadil, din, cinsiyet, milliyet, görüş, dini inanç, cinsel yönelim, aile, sosyal veya kültürel geçmiş, etnik köken, fiziksel engellilik gibi sebeplerle ya da keyfi ve kişisel nedenle ayrımcılık yapamazlar. Öğrencilerin önyargılara ve her türlü ayrımcılığa karşı duyarlı olmaları ve önyargısız eylemlerde bulunabilmeleri için beceri geliştirmeleri beklenir. Önyargı önleme becerileri şunları içerir: kimliğin çeşitli boyutlarını anlama; önyargı ve ayrımcılıkla ilgili temel terimleri öğrenmek ve uygulamak; kültür ve farklılıkların iletişim üzerindeki etkisinin daha iyi anlaşılması ve kendilerinde, başkalarında ve kurumlarda zorbalığı, önyargıyı ve ayrımcılığı tanımak, kabul etmek ve bunlarla yüzleşmek.
(CASEL)‘e* göre, sosyal-duygusal öğrenme “tüm gençlerin ve yetişkinlerin sağlıklı kimlikler geliştirmek için bilgi, beceri ve tutumları edindikleri ve uyguladıkları süreçtir.
Sorumlu karar verme, CASEL’in SDÖ modelini oluşturan beş bileşenden biridir. Kişisel, sosyal ve toplu refahı ilgilendiren Etik standartların yanı sıra öğrencilerin nasıl davranılması gerektiği konusunda yapıcı seçimler yapma yeteneği anlamına gelir.
Hem kişisel hem de sosyal olarak sorumlu kararlar almanın etik boyutlarını vurgulamak bize öncelikle öğrencilerin yaşamları boyunca sayısız kararla karşı karşıya olduğu gerçeğini düşündürtüyor. Öğrencilerden doğru ile doğru olmayanı ayırt etmelerini bekliyor ve irili ufaklı kararlarla ilgili doğru seçimleri yapmalarını bekliyoruz.
Örneğin: Akademik becerileri iyi olan bir öğrencinin sınavda kopya isteyen en iyi arkadaşına kopya verip vermeme kararı veya yemekhane sırasında beklerken yakın arkadaşının yanıma gel davetine karşılık başkasının önüne geçip geçmeme kararı etik düşünme ve karar verme becerisine örnek olarak verilebilir.
*Collaborative for Academic, Social, and Emotional, Learning
2022 Kasım ayında Hisar Okullarında düzenlenen “Aile ve Okul Bağlamında Çocuk Hakları ve Sınırlar” konulu panelde konuşmacı olarak yer alan Avukat Seda Akço’nun “Çocuk Hakları”, “Medeni Kanun”, “Dijital Dünyada Çocuğu Korumak”, “Çocuğun İyi Olma Haline Yönelik Okula Düşen Sorumluluklar” ve “Çocuk İhmali” ve “Siber Zorbalık” konulu konuşmalarını aşağıdaki videolar üzerinden izleyebilirsiniz.
Neden Önemlidir ?
Öğrencilerin ahlaki kimliğini güçlendirmek (iyi bir insan olmanın benlik duygusu için ne kadar önemli olduğu) onları etik kararlar almaya teşvik eder. Ahlaki muhakeme (neyin doğru neyin yanlış olduğunu bulmak) ve ahlaki kimlik (doğru şeyi yapan bir kişi olmak istemek), özellikle zor durumlarda etik karar verme için önemlidir.
Ahlaki kimlik, hayır kurumlarına para bağışlamak gibi ahlaki eylemlerle ve kendisinden farklı insanlara değer vermek ve yanlış bir şey yaptıktan sonra suçlu hissetmek gibi ahlaki duygularla bağlantılıdır. Öğrenciler güçlü, içselleştirilmiş bir ahlaki kimliğe sahip olduklarında, ve bunun için dıştan gelen bir onay almadıklarında bile toplum yanlısı davranmaya daha fazla motive olurlar; öğretmenler mükafatlar vermek yerine öğrencileri doğru şeyi yapmanın iç hazzına odaklayarak bu beceriyi teşvik edebilirler. Öğrencilerin ahlaki insanlar olarak değerlerini ve kimliklerini geliştirmelerine yardımcı olan diğer yollar da onları toplum hizmetine dahil etmek ve onlara deneyimleri üzerinde düşünme fırsatı vermektir.
Etik sorumluluklar öğrencilerin okulumuz, topluluğumuz, ülkemiz ve dünyamız da dahil olmak üzere kendimiz ve başkaları için sorumluluk almamız gerektiğini anlamalarına yardımcı olacak bir zemin oluşturur. Bir adaletsizlik gördüğümüzde, küresel vatandaşlar olarak harekete geçmemiz özellikle önemlidir. Okulumuzda da toplum hizmetleri kapsamında dernekler, vakıflarla yapılan işbirliği çalışmaları sayesinde öğrenciler bireysel olarak attıkları küçük adımlarla bir fark yaratabileceklerini, aktivizm ve yasalar aracılığıyla değişim yaratılabileceğini deneyimlemektedir.